Proefrit
Tijdens de door mijn Dulcinea en mij, in gezelschap van enkele uitgelaten, met vaderlandse vlaggen zwaaiende vrienden, ondernomen proefrit, kwamen de adelen van deze automobiel duidelijk aan het daglicht.
In de eerste plaats: de geringe snelheid ervan . Waartoe, zo vragen wij ons af, zullen wij ons een automobiel aanschaffen als de snelheid ervan nauwelijks die van een dravend mens kan evenaren? In de tweede plats: het ontbreken van een achteruit, heeft ons tijdens de proefrit voor schier onoplosbare problemen gesteld. Het bleek namelijk dat we onderweg niet zomaar konden terugkeren, maar moesten doorrijden tot er ergens een zijweg kwam. Op dat punt moesten we stoppen en gezamenlijk de Jachtwagen achteruit de zijweg induwen. Hierna was het pas mogelijk om, weeral geholpen door onze vrienden, de wagen in omgekeerde richting de weg weer op te brengen.
De stemming tijen de proefrit zakte tot beneden het vriespunt, toen wij in de wat heuvelachtige omgeving van Driebergen voor een lichte helling kwamen te staan. Het vermogen van de motor bleek onvoldoende en er zat niets anders op dan onze vrienden te verzoeken de wagen de helling op te duwen. Een en ander ging met het afroepen van allerlei kwaadaardig onheil over het hoofd van de constructeur gepaard. De arme Karl Benz’ oren moeten wel getuit hebben.
Maar nog was er geen einde aan onze ellende, want tijdens het opduwen van de wagen tegen de helling ontmoetten wij enkele veelbelovende afstammelingen van de in de omtrek woonachtige landbouwers. Deze jeugdige onverlaten ontzagen zich niet ons te beschimpen en ons te bekogelen met paardevijgen. Voeg hierbij de nauwelijks nog te verdragen benzinedamp die vanuit de gecombineerde tankcarburateur opstegen. Mijn Dulcinea heeft er een afschuwelijke migraine aan overgehouden.
Verscheidene dagen moest zij te bed blijven en ik ben zelfs even bang geweest voor een bezinedampvergiftiging. Toen wij eindelijk Driebergen weer bereikten, bleek de Benz Jachtwagen bovendien aan het einde van zijn automobilistische latijn, want op korte afstand van het riante gebouw der permanente Auto- Expositie gaf hij er een brui aan. De toegesnelde directeur, de heer G. Riemer, constateerde deskundig dat de drijfriemen van het aandrijfmechanisme tijdens de rit waren uitgerekt. ‘” Zij zullen moeten worden gedemonteerd’ sprak hij. “Waarna ze door plaatselijke schoenlapper kunnen worden ingekort”.
Gemotoriseerde equipage
Wij meende te weten dat heer Karl Benz, de befaamde autoconstructeur uit Duitsland zij hart verpand heeft aan de kleine, handzame wagen. Als een eclatant voorbeeld van deze voorliefde moge de door ons onlangs geteste Benz Velo 1894 gelden, een allerliefst wagentje, bedeesd en schuchter, maar met een charme die vertedering opwekt. Welnu, de nouveauté welke de energieke directeur der voortreffelijke Driegbergense Auto- Expositie ons onlangs presenteerde, was wederom een Benz 1894, doch zeker geen klein, handzaam wagentje, gelijk wij verwachtten.
Integendeel, de Benz Jachtwagen 1894 is een groot rijtuig. Als het niet zo oneerbiedig klonk, dan zouden wij het bij het vulgus in zwang zijnde ‘bakbeest’ willen gebruiken. Edoch, een schepping van de heer Karl Benz! Mijn Dulcinea, wier eerste indrukken wij altoos plegen te noteren als zijnde ‘to the point’, sprak bij het zien van deze wagen de memorabele woorden: “ Johannes, dit is geen automobiel, maar een gemotoriseerde equipage.
Kortom, een verbouwd rijtuig.” Bij nadere informatie bleek mijn Dulcinea (wederom!) de spijker op de kop te hebben geslagen. In feite is deze Benz een rijtuig voorzien van een motor. En om te illustreren hoezeer men deze automobiel eigenlijk nog met het paard associeert moge de inlichting dienen dat men in Duitsland deze Jachtwagen wel verhuurt, maar dat de huurprijs aanmerkelijk lager ligt als men hem met een paard laat terughalen.
Technische bijzonderheden
Wij schorten ons oordeel ver dit automobilistische fenomeen (om niet te zeggen ‘curiositeit’) nog even op en geven u eerst enkele technische bijzonderheden. De één- cilinder motor, die met zijn open carter en vrij groot vliegwiel sterk aan een stroommachine doet denken, geeft dit rijtuig een snelheid van … 8 tot 12 kilometer per uur, resp. In de eerste en tweede versnelling. De één- cilinder motor is uitgerust met een oppervlakte- carburateur. Elke 15 á 20 kilometer moet men benzine bijtanken, waarbij de bestuurder dan gelijk de gelegenheid heeft de smering te verzorgen door de Stauffer vetpotten een kwartslag aan te draaien.
De smering van de zuiger en cilinder wordt verzorgd door druppelsmering via een daarop geplaatst olieglaasje. De inlaatklep wordt bediend door de onderdruk in de cilinder, dus volledig automatisch, terwijl de uitlaatklep geopend wordt door middel van een nok. De waterkoeling bestaat uit twee tanks, die boven de achterwielen zijn ingebouwd en een koperen condensator, welke horizontaal in aangebracht achter de achterzitting. De verbinding tussen motor en aangedreven wiel wordt tot stand gebracht door het verschuiven der aandrijfriemen van de vrijlopende of drijvende pulley’s.
Door de verschillende diameters der pulley’s verkrijgt men twee versnellingen vooruit. Een achteruit ontbreekt helaas. Midden onder de carrosserie is een as aangebracht, waar de riemoverbrenging wordt omgezet in een kettingoverbrenging. Belangwekkend is hier de afdoende constructie voor het bijstellen van speling in de aandrijving. De buitenbrandremmen kunnen afzonderlijk door de hand of voet worden bediend. De verbinding van stuur naar voorwielen in opgelost door een vol- elleptisch dwarsveertje, welke het stuurmechanisme verbindt met de beweeglijke as en wielen.
Testresultaat
AUTO: BENZ JACHTWAGEN 1894
OMSTANDIGHEDEN:
Droog zomerweer, maar zwaar bewolkt. Weinig of nauwelijks wind.
GOED: Als Jan Plezier lijkt het mij een voortreffelijke wagen, doch als efficiënt vervoermiddel kan ik alleen maar vaststellen dat de heer Benz op de verkeerde weg is.
MINDER GOED: De jeremiade, welke ik over de slechte eigenschappen van deze wagen kan houden vindt u het best weerspiegeld in mijn relaas over onze proefrit. Als u een gewoon rijtuig aanschaft, bent u beter uit. Getrokken door onze trouwe viervoeter kunt u met recht uitroepen: meer rijtuig voor mijn geld!
Bezoeken: 74